در ماه می امسال، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) داروی جدیدی به نام تیرزپاتید را برای مبارزه با دیابت نوع ۲ تایید کرد. یک کارآزمایی بالینی فاز ۳ از داروی جدید دیابت برای آزمایش تأثیر آن بر کاهش وزن در افراد چاق و دارای اضافه وزن، نتایج امیدوارکنندهای را نشان داده است.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، چاقی یک بیماری جدی در ایالات متحده است که ۴۲ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین خطر ابتلا به بیماری های دیگر مانند بیماری های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ و برخی از انواع سرطان را افزایش می دهد.
در حالی که برخی از رژیم غذایی متعادل و افزایش فعالیت بدنی برای کنترل وزن خود استفاده می کنند، برخی دیگر مداخلات جراحی را برای کاهش قابل توجه وزن انتخاب می کنند. تزریق پوستی یک بار در هفته نیز می تواند نتایج کاهش وزن مشابه مداخله جراحی را به ارمغان آورد.
این داروی جدید کاهش وزن چیست؟
داروی Tirzepatide که توسط شرکت داروسازی ایالات متحده Eli Lilly (الی لیلی) ساخته شده است، ترکیبی از دو اینکرتین مصنوعی GLP-1 و GIP است. اینکرتین ها هورمون های طبیعی در بدن هستند که در هضم غذا نقش دارند و به کاهش قند خون بعد از خوردن غذا کمک می کنند.
GLP-1 مخفف پپتید شبه گلوکاگون ۱ است، در حالی که GIP مخفف پلی پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز است. هر دوی این اینکرتین ها روی کنترل سطح انسولین در بدن کار می کنند که تولید ناکارآمد آن عامل دیابت است. با اطمینان از سطح کافی انسولین، این اینکرتین ها به کنترل دیابت کمک می کنند و همچنین توسط FDA تایید شده اند.
در سال ۲۰۲۱، FDA همچنین پس از نتایج دلگرم کننده در آزمایشات بالینی، داروی مبتنی بر پپتید-۱، سماگلوتید را به عنوان داروی کاهش وزن تأیید کرد. از آنجایی که تیرزپاتید الی لیلی از پپتید-۱ استفاده می کند، محققان می خواستند بدانند که آیا می توان از آن به عنوان یک داروی کاهش وزن نیز استفاده کرد.
فاز ۳، کارآزمایی بالینی
محققان، ۲۵۳۹ شرکت کننده را که دارای اضافه وزن یا چاق بودند برای بررسی ثبت نام کردند. به مدت ۷۲ هفته، شرکت کنندگان تیرزپاتید یا دارونما دریافت کردند و در عین حال برای پیروی از یک رژیم غذایی کم کالری و افزایش فعالیت بدنی نیز از آنها حمایت شد.
این دارو به صورت تزریق هفتگی تجویز شد. افراد دریافت کننده دارو به سه گروه با دوز متفاوت طبقه بندی شدند. ۵ میلی گرم، ۱۰ میلی گرم و ۱۵ میلی گرم. نتایج اولیه کارآزمایی که هنوز ادامه دارد در آوریل امسال منتشر شد و اکنون تحت بررسی همتایان قرار گرفته و در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است.
به گفته محققان، هر سه گروه از بیمارانی که این دارو را دریافت کردند، کاهش وزن قابل توجهی را نشان دادند. به طور متوسط، بیمارانی که دوز ۱۵ میلی گرمی دریافت کردند، ۲۲٫۵ درصد (۲۴ کیلوگرم) کاهش وزن داشتند. در حالی که بیمارانی که دوز ۱۰ میلی گرم دریافت کردند، ۲۱٫۴ درصد (۲۲ کیلوگرم) کاهش وزن داشتند. افرادی که دوز ۵ میلی گرمی دریافت کردند نیز به طور متوسط ۱۶ درصد (۱۶ کیلوگرم) کاهش وزن داشتند، در حالی که افرادی که دارونما مصرف کردند تنها ۲٫۴ درصد (۲ کیلوگرم) از وزن بدن خود را از دست دادند.
نتایج دوز ۱۵ میلی گرمی با جراحی چاقی قابل مقایسه است که گزارش شده ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش وزن را در بیماران نشان می دهد. دکتر آنیا جاستربوف، یکی از نویسندگان مرکز مدیریت وزن ییل، گفت: “تقریباً ۴۰ درصد از افراد یک چهارم وزن بدن خود را از دست دادند.”
آیا می توان از این برای درمان چاقی استفاده کرد؟
در حالی که نتایج امیدوارکننده است، موضوع عوارض جانبی دارو نیز وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. تقریباً یک سوم شرکت کنندگان در کارآزمایی که دارو را دریافت کردند، حالت تهوع داشتند. اسهال نیز معمولا گزارش شده است، که FDA قبل از تایید دارو به بررسی آن می پردازد.
حتی اگر این دارو تایید شود، قیمت الی لیلی برای تیرزپاتید به عنوان داروی دیابت ۹۷۴٫۳۳ دلار در هفته است. ساینس آلارت گزارش داد که بعید است که بیمه درمانی این داروها را پوشش دهد. بنابراین، حتی اگر علم درمانی برای چاقی بیاورد، علم اقتصاد از دسترسی به آن برای کسانی که به آن نیاز دارند جلوگیری می کند.